بسم الله الرحمن الرحيم
وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدْوَّ اللّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ (انفال /60)
و تا آنجا که مي توانيد نيرو و اسبان سواري آماده کنيد تا دشمنان خدا، ودشمنان خود و جز آنها که شما نمي شناسيد و خدا مي شناسد را بترسانيد وآنچه را که در راه خدا هزينه مي کنيد به تمامي به شما بازگردانده شود و به شما ستم نشود
تفسير نور:اين آيه دستور آماده باش همه جانبهى مسلمانان در برابر دشمنان و تهيه هر نوع سلاح، امكانات، وسايل و شيوههاى تبليغى حتّى شعار و سرود را مىدهد كه رعايت اين دستورات، سبب هراس كفّار از نيروى رزمى مسلمانان مىشود. پيامبر صلى الله عليه وآله وقتى باخبر شد كه در يمن اسلحهى جديدى ساخته شده، شخصى را براى تهيهى آن به يمن فرستاد. از آن حضرت نقل شده كه با يك تير، سه نفر به بهشت مىروند: سازندهى آن، آماده كننده و تيرانداز. <553> در اسلام، مسابقات تيراندازى و اسب سوارى و برد و باخت در آنها جايز شمرده شده تا آمادگى رزمى ايجاد شود. ضمير «لهم»، به كفّار و كسانى كه در آيهى قبل مطرح بودند و بيم خيانتشان مىرفت، برمىگردد. يعنى در برابر دشمن كه همواره احتمال خيانت او حتّى در صورت عهد و پيمان مىرود، آماده باشيد. 1- مسلمانان بايد آمادگى رزمى كامل، از نظر تجهيزات، نفرات و... داشته باشند و از پيش آمادهى مقابله با خيانت وحمله دشمن باشند. «و أعدّوا لهم ما استطعتم» 2- هدف از آمادگى نظامى، حفظ مكتب و وطن مسلمانان است، نه غارت و استعمار و امثال آن. «واعدّوا لهم...» 3- دولت بايد حدّاكثر توان خود را در تأمين بودجه براى دفاع از نظام اسلامى و ترساندن دشمنان خدا و خود تخصيص دهد. «مااستطعتم» 4- تمام مسلمانان بايد آمادهى رويارويى با توطئههاى دشمن باشند و دورههاى رزمى را ديده باشند. <554> «مااستطعتم» 5 - همه جا گفتگو و مذاكره كارساز و كافى نيست، گاهى هم بايد توان و قدرت به ميدان آيد. «من قوّة» 6- در هر زمان، پيشرفتهترين امكانات رزمى را براى دفاع آماده كنيد و از هيچ چيز فروگذار نكنيد، چه قدرت سياسى و نظامى، چه امكانات تبليغى و تداركاتى. «من قوّة» 7- ايجاد رعب در دل دشمن به هر وسيله حتّى با ظاهرسازى هم لازم است. «من قوّة» در حديث آمده است: با خضاب كردن موى صورت، دشمن را بترسانيد، تا نگويند ارتش اسلام پير است. <555> 8 - براى ارهاب و ترساندن دشمنان، حتّى آموزش نظامى براى زنان كارساز است. «من قوّة... ترهبون به عدوّ اللّه» 9- به امكانات امروز قانع نباشيد و تجهيزات نظامى و دفاعى را تا مرز تهديد دشمنان گسترش دهيد. «من قوّة... ترهبون به عدوّ اللّه» 10- وحدت و يكپارچگى هم نوعى قدرت است كه بايد فراهم آورد، چون با وجود تفرقه، نمىتوان دشمن را ترساند. «من قوّة... ترهبون به عدوّ اللّه» 11- در اسلام، همهى مسلمانان سربازند و بسيج مردمى ضرورى است. «أعدّوا، ترهبون، تنفقوا و ...» 12- اسبهاى جنگى، آن روز و ابزار نظامى امروز، بايد به حال آماده باش نگهدارى و تغذيه شود. «رباط الخيل» 13- هم آمادگى نيروها لازم است، هم تجهيزات. «من قوّة و من رباط الخيل» 14- اسلام، بايد نظام و حكومت داشته باشد، چون بدون آن، دشمنان هراسى ندارند. «ترهبون به» 15- بايد بُنيه دفاعى مسلمانان در زمينههاى فرهنگى، اقتصادى، سياسى، نظامى، عقيدتى و... چنان قوى باشد كه دشمن از هر جهت بترسد و توطئههايش خنثى شود. («ترهبون به»، به طور مطلق بيان شده است) 16- هم ارزشهاى الهى بايد حفظ شود و هم حقوق انسانى. «عدوّاللّه و عدوّكم» 17- در اسلام، مكتب و كرامت انسانى مطرح است، نه اغراض شخصى، نژادى و قومى. «عدوّاللّه و عدوّكم» 18- همهى دشمنان، شناخته شده نيستند. «لاتعلمونهم» شايد مراد منافقان باشند، چون همين تعبير دربارهى آنان هم آمده است. «لاتعلمهم نحن نعلمهم» <556> 19- تنها براى دشمنان شناخته شده برنامهريزى نكنيد، بلكه پيشبينى لازم حتّى براى دشمنان ناشناختهى آينده هم داشته باشيد. «لاتعلمونهم» 20- تأمين قدرت دفاعى، بودجه لازم دارد، موعظه و شعار كافى نيست. «تنفقوا» 21- مردم بايد در بودجهى جنگ و تأمين جبهه، مشاركت كنند و اين تنها مخصوص زمان جنگ نيست. «وما تنفقوا...» (آيه مطلق است و مىرساند كه مسلمانان بايد همواره براى آمادگى، پول خرج كنند.) 22- تنها اسلحه و نفرات كافى نيست، پشتيبانىهاى مالى هم لازم است. «وما تنفقوا» 23- كمك به جبهه، تنها كمك مالى نيست، كمك از هر راهى؛ مال، جان، آبرو، اطلاعات، قلم و... لازم است. «من شىء» 24- هرگونه تلاش وانفاق وبكارگيرى امكانات براى تقويت بنيه نظامى حكومت اسلامى، از مصاديق انفاق در راه خداست. «وما تنفقوا من شىء فىسبيل اللّه» 25- به شرطى خير و بركت انفاق به شما برمىگردد كه در راه خدا باشد، نه از روى ريا، سُمعه، خودنمايى و روابط و ملاحظات. «فى سبيل اللّه» 26- كمكهاى مالى، سبب قدرت امّت مىشود و نتيجهى آن به خود مردم و وضع اقتصادى جامعه و عزّت مسلمين برمىگردد. «يوفّ اليكم» 27- تضييع حقوق ديگران و پرداخت نكردن مزد و پاداش كارها به طور كامل، ظلم است. «يوفّ اليكم و انتم لا تظلمون»